Kılavuzu teknoloji olan yolunu kaybetmez!

Kılavuzu teknoloji olan yolunu kaybetmez!





MEHMET SAKİN

Uydu aracılığıyla yön belirleyen, istenilen adrese sesli ve görüntülü
olarak tarif eden portatif GPS cihazları, teknolojinin insanlara
sunduğu en güzel hizmetlerden biri. Kullanıcı sayısı hızla artan GPS
cihazlarında yakın zamanda gitmek istediğimiz restoranın yerini
görürken, müşteri yorumları ve eleştirilerini de okuyabileceğiz. Cep
telefonu büyüklüğünde, uydu bağlantısı sayesinde istenilen adrese en
kısa yoldan gitmeye yardımcı olan GPS cihazlarıyla artık ‘arabayı sağa
çek de adres soralım’ devri kapanıyor. GPS’ler teknoloji olarak her geçen gün gelişirken, içeriği
zenginleşiyor ve kullanıcı sayısı da buna paralel olarak artıyor.
Avrupa’da milyonlarla ifade edilen kullanıcı sayısı, Türkiye pazarına
da yansımaya başladı. Önümüzdeki yıl Türkiye’de 100 bin cihazın
satılması bekleniyor. İlk versiyonlarında, sokağı çizgilerle gösterip,
gidilmek istenen adresi sesli olarak ‘sağa dön, 100 metre sonra sola
dön’ gibi yönlendirmeler yapan cihaz, şimdilerde sokak köşelerini 3
boyutlu, tabelalarıyla birlikte sunmaya hazırlanıyor. Hatta gidilmek
istenen restoran ile ilgili müşteri yorumlarını okumak da mümkün
olacak. Sesli ikaz özelliğiyle görme özürlülere de hitap eden cihazın
otomobillerin mevcut müzik sisteminde, teyp yerine takılanları da var.
GPS özelliği olmayan cep telefonlarına ise bir yazılım yüklenerek uygun
hale getiriliyor. Kola takılabilen, irice bir saat büyüklüğünde
olanları bile mevcut. Türkiye’de ise şimdilik el tipi GPS ile
navigasyonlu cep telefonu ve portatif navigasyon ürünleri piyasada. Kullanımı cep telefonları ve araçlarla sınırlı olmayan bir
teknoloji olan GPS cihazlarının sportif amaçlı, denizde, avuç içi cep
bilgisayarlarında da çeşitli uygulamaları var. Türkiye’de navigasyon
hizmeti vermek için Odit AŞ şirketini kuran ve Bulbul markası ile
cihazları kullanıma sunan Onur Berkol, Balkan Uras ve Çelik Süzen, üç
arkadaş. İşe 144 bin kilometre yol kat edip navigasyon haritası
hazırlamakla başlayan Odit kurucuları, ilk olarak İstanbul’dan işe
başladı. 50 kişiyi aşkın bir ekip, 32 araçla, 7 ay boyunca sokak sokak
dolaşıp şehrin haritasını ortaya çıkardı. Ardından da Türkiye’yi
dolaşan üç arkadaş, 92 bin kilometre yol yaptı ve 81 ilin karayolu
haritasını çıkardı. Artık İstanbul gibi 47 ilin daha sokak haritası
kullanımda. Bulbul markasıyla satılan cihazlardaki yol güzergâhları ve
yeni adresler 3 ayda bir ücretsiz olarak güncelleniyor. Odit AŞ Genel
Müdürü Onur Berkol, geçen sene portatif navigasyon cihazlarının
Almanya’da 3,2 milyon adet sattığını söylüyor. Cep telefonundan mobil
navigasyon çözümleri için GPS’li telefonlara yazılım yüklenmesi
şeklinde veya GPS yok ise yazılım yüklenmesi ve Bluetooth GPS
kullanılması ile de Batı Avrupa’da 90 milyon adedi bulan bir pazar
oluşmuş. Türkiye’de ise geçen yıl 20 bine yakın portatif navigasyon
cihazı satılmış. Bu yıl pazarın 30-35 bine ulaşması, 2009’da ise
patlama yapıp satış rakamının 100 binin üzerine çıkması bekleniyor.
Gideceğiniz otel hakkında yorumları da okuyabilirsiniz
Portatif GPS cihazları, önümüzdeki dönem çok daha ayrıntılı
hizmet verecek. Bazı ilgi noktalarının resimli veya 3 boyutlu olarak
harita üzerinde gösterilmesi gibi yenilikleri göreceğimizi anlatan Onur
Berkol, otoyollar üzerinde sapaklara yaklaşıldığında, çıkış yapılacak
sapağın 3 boyutlu ve detaylı yol tabelası bilgisini içerir şekilde
göstereceğini belirtiyor. Otel veya restoran gibi bazı yerler hakkında
detaylı yorumların bulunması ve canlı trafik bilgisinin harita üzerinde
görsel olarak yer alması da bu yeniliklerden.
Öncelikli olarak teknoloji meraklılarının ilgi gösterdiği bu
cihazlar, araç üzerinde çok yol kat eden ve şehirler arası yolculuk
yapan 18-50 yaş arası profesyonellerin tercihi oluyor. Çünkü kimse sağa
çekip adres sorarak ve kimi zaman yanlış olan adres bilgileri ile zaman
kaybetmek istemiyor. Taksiciler, kargo dağıtımı yapanlar gibi adres
bilmek zorunda olan kullanıcı kitlesi de bu cihaza yoğun ilgi
gösteriyor. Hatta Avrupa’da taksiciler navigasyon cihazı kullanmak
zorunda. Türkiye’de ise bu konuyla ilgili çalışma yapılıyor. Daha çok
araç sahipleri ile orta-üst gelir seviyesindeki insanlara hitap ediyor
gibi gözükse de son zamanlarda yayaların da bu ürünü tercih etmeye
başladığı görülüyor. Teknoloji şirketleri, GPS cihazlarının sesli bilgi
vermesinden dolayı görme özürlüler için bir kolaylık olduğu
düşüncesinde.
Nokia, yaya yönlendirme servisini devreye sokuyor
Lokasyon tabanlı servislerin, mobil cihazlarda temel bir
platform olacağına inanan Nokia da teknoloji sayesinde, adres sorarak,
‘dümdüz git, sola dön’ gibi tariflerle yön bulma devrinin sona
ereceğine inanıyor. Nokia Türkiye Servis ve Yazılım Pazarlama
Stratejileri Bölümü Müdürü Attila Algan, “Nokia Maps ile yürü, araç sür
ve keşfet gibi farklı temalar üzerinde yoğunlaşıyoruz. Şu anda gelişmiş
haritalar ve rota çizme, ilgi çekici nokta arama ve şehir rehberleri
oluşturma çalışmalarımız var. Harita üzerinden arama ve içerik
servisleri, yer işaretleri oluşturma ve paylaşma imkânı sunuyoruz.
Ayrıca önümüzdeki dönemde kullanıcılar, yaya yönlendirme servisinden
yararlanabilecek. Kendi içeriklerini oluşturup başkalarıyla paylaşım
imkânı da bulabilecek.” dedi. 3 boyutlu harita deneyimini kullanıma sunmaya çalışan Nokia,
cep telefonu kullanıcılarına, görüntü modunda yolda hareket ederken
etraftaki binaları da cihaz ekranında gösterecek. Yayalar için toplu
taşıma araçlarını içeren çok modlu yönlendirme, kullanıcı
alışkanlıklarına kendini uyarlayan navigasyon hizmetleri görülebilecek.
Hatta tabelalar ve doğrudan cihaza gönderilecek reklamlar olacak. Bir
sonraki adımı ise kullanıcılar kendi içeriklerini oluşturarak Web 2.0
üzerinden paylaşabilecek. Bu servisi kullanan arkadaş, aile üyesi veya
üyesi olunan sosyal ağ ve toplulukların, üyelerini harita üzerinde
görme ve onlarla içerik paylaşımı bile mümkün olacak. Nokia şu anda
entegre GPS destekli N95, N95 8GB ve N82 modelleriyle araçlarda
ücretsiz rota belirleme servisi sunuyor. Opsiyonel olarak satın
alınabilen navigasyon servisi ile de görsel ve sesli yönlendirme
hizmetine ulaşabiliyor. Haritalar ise telefonlara yüklü olarak
sunuluyor. m.sakin@zaman.com.tr